Fonksiyonel programlama

Fonksiyonel programlama, durumları ve veri değerlerini zaman içinde değiştirmekten veya mutasyona uğratmaktan kaçınan bir programlama paradigmasıdır. Bildirimsel bir programlama tarzıdır, yani programcı istenen sonuca nasıl ulaşılacağını belirtmeden programın neyi başarması gerektiğini tanımlar. Bunun yerine kod, belirli bir girdinin çıktısını tanımlayacak şekilde yapılandırılır. Ayrıca, belirli bir girdiden deterministik, daha öngörülebilir bir sonuç elde etmeyi amaçlayarak durum değişikliklerini en aza indirmeye çalışır.

Fonksiyonel programlama, 1960'larda ortaya çıkan ilk uygulamalardan bazıları ile uzun zamandır programlamanın bir parçası olmuştur. Ancak 21. yüzyılda Scala, JavaScript, Haskell ve Clojure gibi modern fonksiyonel programlama dillerinin kullanımıyla yaygın olarak tanınmaya başlamıştır.

Fonksiyonel programlama dilleri, paralel işleme ve mesaj geçişi ile kolayca başa çıkabildikleri için özellikle arka uç mikro hizmetlerin geliştirilmesi için güçlü ve popülerdir; ayrıca güçlü matematik desteği gerektiren algoritma yoğun yazılımlar için de uygundur. Bununla birlikte, daha yüksek soyutlama seviyesi nedeniyle genellikle öğrenilmesi ve programlanması daha zor olarak kabul edilir.

Fonksiyonel programlama, React ve Angular gibi birçok web çatısında da kullanılmakta ve mevcut bir web uygulamasında değişiklik yapmayı kolaylaştırırken daha verimli bir web geliştirme biçimi sunmaya çalışmaktadır.

Son olarak, fonksiyonel programlama genellikle nesne yönelimli programlama ile birleştirilerek hem kesin hem de diğer geliştiricilerin okuması kolay kod yazmayı mümkün kılar. Bu, özellikle kod parçalarının birbirinden bağımsız olarak hareket etmesinin gerekebileceği eşzamansız programlamada önemlidir.

Sonuç olarak, fonksiyonel programlama kod mühendisliği, arka uç mikro hizmetler, web geliştirme ve genel algoritma yoğun yazılımlarda popüler uygulamaları olan karmaşık ama güçlü bir paradigmadır. Fonksiyonel programlamayı öğrenmek zaman ve özveri gerektirse de, birçok geliştirici artık bu tarzın sahip olduğu büyük potansiyelin farkındadır.